Anasayfa / Blog / Boşanma Davası
Boşanma davası kısaca tanımlanacak olursa, evli kişilerin evliliklerini mahkeme kanalıyla sonlandırmak amacıyla başvurdukları dava çeşididir. Boşanma davasına ilişkin hükümler, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 161 ile 184. maddeleri arasında yer almaktadır. Boşanma davası ve ferilerine ilişkin uyuşmazlıklarda uygulanması gereken hukuki düzenlemeler bunlardır.
Boşanma sebepleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 161 ile 166. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemelere bakıldığında, boşanma davası açılırken davayı açan tarafın, davasına dayanak yapabileceği sebeplerin yer aldığı görülmektedir:
Boşanma davası Türk Hukukunda uygulamada sık rastlanılan dava türlerinin başında gelmektedir. Özellikle Türkiye İstatistik Kurumu ( TÜİK ) verilerine göre, boşanan çiftlerin sayısı 2018 yılında 143.573 iken, 2019 yılında 155.047 oldu. İçinde bulunduğumuz 2020 yılı verileri henüz açıklanmamış olsa da, bu yıl sonu açıklanacak verilerin de geçtiğimiz yıllarınkinden aşağı olmayacağını tahmin ediyoruz.
Boşanma davası nasıl açılır sorusuna cevap arıyorsak, sorunun cevabında bize yol gösterecek iki yasal düzenleme bulunmaktadır. Bunlar:
Boşanma davası açarken, bizi boşanmaya götüren sebebe göre, diğer bir ifadeyle boşanma dava dilekçemizde dayanmış olduğumuz boşanma sebebine göre uygulanacak kanun maddesi değişecektir. Yukarıda sıralı bir şekilde yer verdiğimiz üzere, örneğin boşanma davası dilekçesinde boşanma sebebi olarak aldatılma yani “zina” fiiline dayanıyorsak, bu durumda uygulanacak kanun maddesi 4721 sayılı yasanın 161. maddesidir. Yok eğer boşanma sebebi olarak “evlilik birliğinin temelinden sarsılması”na dayanıyorsak, davamızda uygulanacak kanun maddesi aynı yasanın 166. maddesidir.
Bunların yanı sıra boşanma davasında uygulanacak usul kurallarına değinecek olursak, dikkate alınması gereken öncelikli yasal düzenleme 4721 sayılı yasanın 184. maddesidir. Zira “Boşanmada yargılama usulü” başlıklı 184. maddeye göre:
“Boşanmada yargılama, aşağıdaki kurallar saklı kalmak üzere Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa tabidir..”
Görüldüğü üzere yasa koyucu, boşanma davalarında öncelikle 4721 sayılı yasanın 184. Maddesinde yer alan kuralların uygulanmasını, bu kurallar ile çözülemeyen sorunlara ilişkin ise, hukuk davalarında uygulanacak usul kurallarını düzenleyen 6100 sayılı yasanın uygulanmasını açık bir şekilde emretmiştir.
Kanuni düzenlemelerden ziyade uygulamadan bahsedecek olursak, evliliği boşanma aşamasına gelmiş kişiler, öncelikle boşanma davası hakkında danışarak bilgi alabileceği güvenilir bir boşanma avukatı arayışına girer. Diğer bir grup ise, internet üzerinde gerçekleştirdikleri aramalar sonucunda bilgi edinmeye çalışır. Tüm bu sürecin sonunda ise, kimileri boşanma davasını tek başına, kimileri ise profesyonel bir boşanma avukatı ile birlikte çalışarak açar. Önemle hatırlatmak isteriz ki, tek başına dava açmak çok büyük riskleri içerisinde barındırır. Bu sebeple alanında uzman avukatlarla birlikte çalışmanız önemle tavsiye olunur.
Boşanma davasını anlaşmalı boşanma davasından ayıran husus, isminden de anlaşılacağı üzere, taraflar arasında anlaşmanın olmayışıdır. Zaten uygulamada boşanma davası çekişmeli boşanma olarak isimlendirilir. Böyle isimlendirilmesinin sebebi ise, taraflar arasında bir anlaşmadan ziyade çekişmenin oluşudur.
Anlaşmalı boşanma davasına ilişkin yazımızı okuduysanız hatırlayacağınız üzere, taraflar mahkemeye başvurmadan önce kendi aralarında boşanma ve sonuçları hakkında anlaşmaya vararak, bir anlaşmalı boşanma protokolü çerçevesinde anlaşma şartlarını yazmakta ve bunu boşanma davası dilekçesinin ekinde mahkemeye sunmakta idiler.
Çekişmeli boşanma davasında ise, taraflar arasında herhangi bir anlaşmanın varlığından bahsedilemez. Bu sebeple de her iki taraf da ayrı ayrı dava açabilir. Uygulamada sıklıkla rastlandığı üzere, genelde bir taraf dava açar. Bu davaya ilişkin dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilmesine müteakip, davalı taraf da davacının davasının reddine karar verilmesini talep ederek ayrıca bir karşı dava açar.
Boşanma davasında amaç, boşanmaya sebep olan olaylarda kusurlu olan tarafın karşı taraf olduğuna mahkemeyi ikna etmektir. Zira bu gerçekleştiği takdirde mahkemece boşanma davasının kabulüne karar verilecektir. Bu konuya ilişkin Yargıtay kararlarında sıklıkla vurgulanan prensibe göre:
“Hiç kimse kendi kusuruna dayanarak hak elde edemez.”
Keza yine bu konuya ilişkin evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma davasının düzenlendiği Türk Medeni Kanunun 166. Maddesine göre:
“..Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır..”
Görüldüğü üzere gerek Yargıtay kararlarında gerek yasal düzenlemede vurgulanan husus, kişinin kusurlu hareketleri ile boşanmaya sebep olacak davranışlar gerçekleştirdikten sonra boşanma davası açamayacağı şeklindedir. Aksi takdirde açacağı dava, karşı tarafın itirazı ile reddolunacaktır. Tabi ki bu kural mutlak olmayıp istisnası vardır. Türk Medeni Kanunu 166. Maddesine göre:
“..Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir…”
Görüldüğü üzere kanun koyucu, istisnai bir düzenlemeye yer vererek, evliliğin devamında davalı ile çocuklar açısından korunmaya değer bir menfaatin kalmadığına kanaat getirilmesi halinde, davayı açan taraf ağır kusurlu olsa dahi, davanın kabul edilmesine ve tarafların boşanmasına karar verilebilmesine imkan sağlamıştır.
Boşanma davası açılırken yapılması gereken en önemli iş, boşanma davasına ilişkin açıklamalarımızın yer aldığı detaylı bir boşanma davası dilekçesi yazılmasıdır. Unutulmamalıdır ki davalar açılırken kazanılır yahut kaybedilir. Bu cümleden ne anlamamız gerekiyor ? Bu cümle ile kastedilen, dava dilekçelerinin önemidir. Zira dava dilekçesinde dayanmadığınız bir hususu ileride duruşma aşamasında ileri sürme imkanınız bulunmamaktadır. Keza dava dilekçesinde dayandığınız bir hususu ileride duruşma aşamasında geri alma şansınız da bulunmamaktadır. Bu sebeple boşanma davasının dörtte üçü dilekçe, dörtte biri duruşmadır desek, abartmış olmayız.
Boşanma davası dilekçesi görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenir. Boşanma davasında yetkili ve görevli mahkeme taraflardan herhangi birinin yerleşim yeri aile mahkemesi ile tarafların boşanmadan önce altı aydan beri birlikte oturdukları yer aile mahkemesidir.
Yetkili aile mahkemesine hitaben düzenlenecek dilekçede davacı ile davalının kimlik bilgilerine ve adreslerine yer verildikten sonra kısaca dava konusu yani hangi boşanma sebebine dayanılarak boşanma davası açıldığı yazılır ve devamında boşanmaya sebep olan olaylar hakkında detaylı açıklamalar ve delillere yer verilir. Unutulmamalıdır ki bildirilen deliller, hangi konuyu kanıtlamaya yönelik ise, o konu ile bağlantısı açıkça belirtilmek suretiyle bildirilmelidir.
Yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda boşanma davası dilekçesi hazırlandıktan sonra, yetkili ve görevli mahkemenin bulunduğu adliyeye giderek, adliye ön bürosuna başvuruda bulunulmalıdır. Burada dava açılırken bir miktar harç ve masraf avansı istenecektir. Kesin olmamakla birlikte ortalama bir miktar verecek olursak, dava açılırken 500-750 TL arasında bir miktar yatırılması talep edilir.
Dava açılırken sizden istenilecek olan harç ve masraf avansını karşılayacak durumunuz yoksa, o halde davanızı “adli yardım talepli” olarak açmanız gerekmekte. Adli yardım talepli boşanma davası açılmasını başka bir yazımızda detaylı olarak açıklayacağız.
Dava dilekçesi ile eklerinin bir dosya içerisinde ön büroya verilmesi ve talep edilen harç ile masraf avansının adliye veznesine ödenmesi halinde, davanız açılmış olacaktır. Adliye ön bürosundan bu konuya ilişkin dava tevzi formu tarafınıza verilecektir. Davanızın hangi mahkemede, hangi esas numaralı dosya üzerinden inceleneceğini bu tevzi formunu okuyarak öğrenebilirsiniz.
Boşanma dava dilekçesi boşanma davasının kazanılmasında ve kaybedilmesinde çok önemli rol oynar. Bu sebeple boşanma dava dilekçesi hazırlanırken çok titiz çalışılmalıdır. Boşanma konusu olaylar detaylı ve akıcı bir üslup ile açıklanmalı, gereksiz detay vermekten kaçınılmalı ve en az cümle ile davanın açılmasında karşı tarafın kusurlu olduğu izah edilmelidir. Takdir edeceğiniz üzere mahkeme hakimi de bir insandır ve Türk Yargı Sistemine bakıldığında mahkemelerin üzerindeki yükün ne kadar ağır olduğu açıkça görülmektedir. Bu sebeple 10-15 sayfa dava dilekçesi hazırlayıp da hakimin okuyacağına inanmak, makul bir beklenti olmayacaktır.
Boşanma dava dilekçesi hazırlanırken, boşanmaya sebep olan olaylar, dava dilekçe ekinde sunulan deliller ile ilintilendirilerek açıklanmalı, boşanmaya konu olan olaylar hakkında Yargıtay uygulamalarına yer verilmeli ve dava konusu olaylar hakkında yasal düzenlemeler vurgulanmalıdır.
Boşanma dava dilekçesinde açıklamalar yapıldıktan sonra deliller sıralanmalı ve en alt bölümde ise mahkemeden talep edilen ( boşanma, nafaka, müşterek çocuğun velayeti vb. ) ne ise, ona yer verilmelidir. Aşağıda örnek teşkil etmesi açısından, kısa bir boşanma dava dilekçesi örneğine yer verilmiştir.
| BURSA NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİNE DAVACI : İsimsiz İsimsiz ( T.C. No: 11111111111 ) X mah. X sok. Nilüfer/Bursa VEKİLİ : AV. BURAK CAN YAZ DAVALI : isimsiz isimsiz ( T.C. No: 000000000000 ) Y mah. Y sk. Nilüfer/Bursa KONU : Evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle boşanma talebimiz hk; AÇIKLAMALAR : 1-) Müvekkil ile davalı yaklaşık üç senedir evlidir. 2-) Müvekkil ile davalı arasında uzunca bir süredir devam etmekte olan anlaşmazlık, sosyal ve kültürel anlamda farklılıkların zamanla ortaya çıkması nedeniyle giderek artmış ve nihayetinde ortak yaşam her iki taraf içinde çekilmez hale gelmiştir. Davalının aşağıda detaylı bir şekilde açıklanan davranışları sebebiyle evlilik birliği temelinden sarsılmıştır. 3-) Açıklama. 4-) Açıklama. 5-) Açıklama. HUKUKİ NEDENLER : TMK Md. 161-166, HMK ve ilgili mevzuatlar HUKUKİ DELİLLER : Delillerimiz ne ise onları yazıyoruz. NETİCE VE TALEP : Yukarıda detaylıca açıklamış olduğumuz sebeplerle davamızın kabulüne ve tarafların boşanmasına, vekalet ile yargılama giderinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini müvekkil adına vekaleten talep ederiz. 10/12/2020 DAVACI VEKİLİ AV. BURAK CAN YAZ |
YASAL UYARI : Web sitemizde yer alan makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Burak Can Yaz’a ait olup, makaleler ileride doğacak herhangi bir uyuşmazlıkta delil olarak sunulmak üzere elektronik imzalı zaman şerhli damgalanmıştır. Sitede yer alan makalelerin kopyalanarak yahut içeriğinde oynanarak başka web sitelerinde yayınlanması halinde, yayınlayanlar hakkında hukuki ve cezai işlem yapılması adına ilgili mercilere gerekli başvurular yapılacaktır. Makalenin yer aldığı site linkinin paylaşımı, iş bu uyarıdan müstesnadır.
